Op donderdag 5 juni verzamelt een brede waaier aan actoren in De Grote Post in Oostende voor het congres Lang zal u wonen. Met dat eerste ‘longevity congres’ brengt organisator Utoria vzw overheden, ondernemers, onderzoekers en burgers samen rond één gedeelde ambitie: innovatieve woonoplossingen formuleren voor een samenleving in verandering. De centrale uitdaging? Inspelen op een stijgende levensverwachting en toenemende diversiteit in woonnoden, met een aanbod dat betaalbaar, kwaliteitsvol én toekomstgericht is. Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor het coöperatief wonen, een model dat inzet op collectieve organisatievormen van wonen, zorg en solidariteit.
Twee sprekers met veel expertise in dat domein prijken op het programma. Lieve Jacobs, adviseur coöperatief ondernemen bij Cera, buigt zich over fundamentele keuzes: hoe willen we samenleven? Wie neemt het eigenaarschap op? En wat betekent dat voor generaties na ons? Architecte Juliane Greb belicht het Duitse voorbeeld San Riemo in München, een project dat werd opgevat als ademend woongebouw met flexibele grenzen tussen privé en collectief. Ze verkent hoe dit type architectuur samenleven op maat stimuleert. Greb gaf eerder al een lezing over het project tijdens de opening van de expo Hier wil ik wonen! in C-mine Genk.
Van studenten tot senioren: coöperatief wonen als hefboom
Ook in de expo Hier wil ik wonen! gaat aandacht naar doelgroepen waarvoor coöperatief wonen extra relevant is: studenten enerzijds, ouderen anderzijds. Die laatste groep krijgt in Barcelona vandaag een innovatief woonmodel op maat, dat de brug slaat tussen zorg, autonomie en gemeenschap. Binnen seniorencoöperaties zoals Sostre Cívic ontwerpen ouderen hun leefomgeving zélf. In ruil voor een gebruiksrecht wonen ze in een collectieve structuur met eigen units en gedeelde ruimtes. Cruciaal is dat bewoners vanaf instap maximaal 69 jaar zijn, waardoor deze woonvorm verjongt en levenslang mee-evolueert.
Zorg, zelfbeheer en samenleven staan centraal in projecten als Walden XXI, Can 70 en Solterra, drie initiatieven in de regio Catalonië die elk een leegstaand gebouw transformeren tot een plek waar mensen samen oud kunnen worden. Deze voorbeelden tonen hoe coöperatief wonen zich niet enkel leent voor jonge gezinnen of starters, maar ook voor wie actief en waardig wil ouder worden in verbondenheid. De combinatie van collectief eigenaarschap, gedeelde infrastructuur en wederzijdse steun biedt een krachtige blauwdruk voor Vlaanderen — als we erin slagen de structuren en beleidskaders ervoor te verankeren.
Het beeld boven het artikel is een render van van het coöperatief woonproject Can 70, een ontwerp van architectenbureau Peris+Toral.