Op 22 april stelde architectuuronderzoeker Anne Kockelkorn (UGent) haar boek Cooperative Conditions: A Primer on Architecture, Finance and Regulation in Zurich voor in Brussel. De boekpresentatie, die plaatsvond in aanwezigheid van diverse Brusselse actoren, bood niet alleen inzicht in de Zwitserse context, maar fungeerde ook als aanzet tot een breder debat over de toekomst van coöperatief wonen in Brussel. Het programma bestond uit een lezing door Kockelkorn, gevolgd door een panelgesprek met onder meer Nathalie Renneboog (Citydev) en Joris de Kelver (wooncoop).
De Brusselse actoren CLTB (Community Land Trust Brussel) en BMA (Bouwmeester Maître Architecte) grepen deze gelegenheid aan om inspiratie te putten uit het Zürichse model. Wooncoöperaties, zo benadrukten ze, kunnen een waardevolle aanvulling vormen op bestaande instrumenten zoals sociale koopwoningen, en mogelijk bijdragen aan een duurzamer, niet-speculatief woonbeleid in Brussel. Tijdens het debat werden onder meer de grond- en financiële structuren besproken die het Brusselse woonbeleid sturen, en hoe alternatieve eigendomsvormen zoals coöperaties nieuwe woonvormen kunnen stimuleren.
Acht sleutelfactoren
Het boek Cooperative Conditions – geschreven door Anne Kockelkorn, Susanne Schindler en Rebekka Hirschberg – is gebaseerd op jarenlang onderzoek naar de specifieke voorwaarden die het coöperatieve woonmodel in Zürich mogelijk maken. Ondanks de dominante rol van het financiële kapitaal in de Zwitserse vastgoedmarkt, slaagt Zürich er al meer dan een eeuw in om via het principe van Gemeinnützigkeit (algemeen nut) een niet-speculatief woonbeleid te voeren. Het boek analyseert acht sleutelfactoren die samen een robuust ecosysteem vormen waarin architectuur, regelgeving en financiering elkaar wederzijds versterken.
Naast historische en hedendaagse voorbeelden van innovatieve coöperatieve woningbouw, maakt het boek ook duidelijk hoe het Zürichse model elementen bevat die potentieel overdraagbaar zijn naar andere contexten. Door het samenbrengen van publieke, private en burgerlijke actoren wordt niet enkel betaalbaar wonen gerealiseerd, maar ontstaat ook ruimte voor architecturale kwaliteit en stedelijke vernieuwing. Voor beleidsmakers, architecten en woonactivisten biedt Cooperative Conditions zo een waardevolle leidraad bij het herdenken van woonbeleid buiten de klassieke marktlogica om.