De inwoners van Genève hebben zondag in een kantonnaal referendum een duidelijk signaal gegeven: met 60% van de stemmen kozen ze voor een forse uitbreiding van het aantal wooncoöperaties. Het initiatief, gelanceerd door het Groupement des coopératives d’habitation genevoises (GCHG), wil dat tegen 2030 minstens 10% van de woningen in de stad in coöperatief beheer komt. Vandaag bedraagt dat aandeel slechts 5%. De uitslag verraste vriend en vijand. De bevolking sprak zich duidelijk uit voor coöperaties als wapen in de strijd tegen de wooncrisis in Genève. Binnen die wooncoöperaties liggen de huurprijzen immers tot 40% lager dan op de vrije markt.
Tegenstanders waarschuwden tijdens de campagne dat het doel van 10% in vijf jaar tijd onhaalbaar en financieel zwaar zou zijn. De liberale en rechtse partijen, gesteund door de vastgoedsector, spraken van een onrealistische termijn en wezen op het gebrek aan beschikbare bouwgronden. Maar de voorstanders haalden de bovenhand door te wijzen op de sociale, democratische en ecologische meerwaarde van coöperatief wonen. Het brede front van linkse partijen, het Centrum en middenveldorganisaties benadrukte dat coöperaties niet alleen betaalbare woningen leveren, maar ook sterke buurten en een grotere betrokkenheid van bewoners bij hun leefomgeving.
Meer coöperaties als antwoord op de wooncrisis in Genève
Volgens Antonio Hodgers, kantonnaal minister van Ruimtelijke Ordening, biedt het initiatief een “redelijk en haalbaar perspectief”, zeker gezien het voorbeeld van Zürich waar al 20% van de woningvoorraad coöperatief wordt beheerd. De overheid zal haar recht op voorkoop en, in laatste instantie, zelfs op onteigening kunnen inzetten om het doel te halen. Hoewel dat juridisch al mogelijk was, wordt het nu expliciet gekoppeld aan de coöperatieve ambitie. Voor Hodgers gaat het om een instrument dat enkel in uiterste nood gebruikt zal worden, maar het signaal naar de vastgoedmarkt is duidelijk: Genève wil een andere koers varen in zijn woonbeleid.
Toch zijn er nog vragen over de uitvoering. Opposanten vrezen dat de financiële drempel voor bewoners hoog blijft, omdat het instappen in een coöperatie vereist dat men aandelen koopt. Ook de beperkte voorraad bouwgrond kan het ritme van nieuwe projecten afremmen. Voorstanders counteren dat juist de druk van het referendum de overheid ertoe zal verplichten om creatiever met haar ruimtelijke planning om te gaan. De komende jaren moeten uitwijzen of Genève haar ambitie kan waarmaken. Wat vaststaat: met het referendum van zondag hebben de inwoners van de stad een luid en duidelijk gegeven voor meer coöperaties, een stap die zowel de betaalbaarheid als de samenhang in de stad kan versterken.
Bronnen: 20 Minutes (28.09.2025), Radio Lac & Keystone-ATS / Tribune de Genève
Foto © GCHG