pilootprojecten in vlaanderen

De verschillende volumes hebben elk een eigen geveluitdrukking, voortkomend uit de verschillende woningtypen, maar tonen toch een zekere verwantschap. Ze zijn als het ware kinderen van dezelfde ouders, goed geïntegreerd in de rest van Heulebrug maar met een eigen identiteit. Door het bouwblok meerdere adressen te geven, wordt de schaal van het gebouw gevoelsmatig verkleind. De gedeelde inkomhallen strekken zich uit van de straat tot aan de tuin, wat doet denken aan de koetspoorten van weleer, en zorgen ervoor dat ook bewoners op hogere verdiepingen op een aangename manier van de tuin kunnen genieten.

Loggia’s

Het programma omvat gemeenschappelijke voorzieningen voor alle bewoners van het project. Centraal in het bouwblok komt een grote tuin die het hart vormt van het gemeenschappelijke wonen. Hier, beschermd tegen de wind door de omliggende gebouwen, ontstaat een microklimaat dat kansen biedt voor een weelderige groene omgeving. Aan de tuin en dicht bij de straat worden gemeenschappelijke binnenruimtes geplaatst, waarvan het uiteindelijke programma in samenspraak met de coöperatie zal worden vastgesteld.

Er worden twee woontypen aangeboden binnen het project: de klassieke duplexwoning met eigen adres, en de vernieuwende gestapelde woning, die flexibel kan worden ingedeeld binnen een slim casco dat kan meegroeien met veranderende behoeften in de toekomst. Loggia’s zorgen voor een goede overgang tussen de gemeenschappelijke en privéruimtes, waarbij ze bij gestapelde woningen een ruimer formaat krijgen om te genieten met medebewoners, en op het gelijkvloers dienen als duidelijke grens tussen privébuitenruimte en de grote tuin.

De pioniers

De projectoproep die begin 2022 gelanceerd werd, leverde vijf pioniers op. Alle geselecteerde steden en gemeenten schoven een concrete site naar voren:

• De Arenawijk in Deurne. De stad Antwerpen en AG Vespa gaan aan de slag in de Arenawijk in Deurne. De zuidrand van deze wijk maakt met haar uitzonderlijk patrimonium van de modernistische architect Renaat Braem deel uit van een bijzonder stuk stad. In de waardevolle gebouwen wordt een gevarieerd aanbod van een 70-tal woningen gerealiseerd, die voldoen aan alle hedendaagse kwaliteits- en comforteisen.
  AG Vespa onderzoekt of het hier een coöperatief woonmodel kan implementeren. Met dit model kan een duurzaam, professioneel beheer van het woningcomplex als geheel opgezet worden en kan een voor het erfgoed nefaste versnippering in particuliere eigendommen vermeden worden.

• Grote gezinswoningen in Gent. De Stad Gent zette negen leegstaande panden van het Vlaams Woningfonds in als experiment voor wooncoöperatieve ontwikkeling. Het onderzoek verschuift later naar een project aan de Meulestedekaai, waar samen met sogent de mogelijkheden voor betaalbaar en coöperatief wonen worden onderzocht. Hoewel de ambitie aanvankelijk lag op aanzienlijk goedkopere huurprijzen, paste men de doelstellingen aan naar een mix van sociale en budgethuurwoningen, en een coöperatieve ontwikkeling die op de lange termijn kan instaan voor ‘goed wonen tegen een faire prijs’. Het leertraject toont dat het speelveld voor wooncoöperaties nog aanzienlijk moet verbeteren, maar de stad Gent blijft zoeken naar hefbomen en samenwerkingen om de ontwikkeling van wooncoöperaties te bevorderen.

• Erfgoedwoningen aan het Begijnhof in Lier. De stad Lier brengt voor het leertraject coöperatief wonen vijf erfgoedwoningen in, gelegen in een beschermd stadsgezicht tegenover het begijnhof. Het betreft beschermde woningen uit de 18de eeuw, in eigendom van het OCMW. De ambities liggen hier op het vlak van een kwalitatieve renovatie van deze woningen, zodat ze als betaalbaar woonaanbod kunnen worden ingezet voor doelgroepen die moeilijk een oplossing vinden op de huurmarkt. Lier ziet dit als een pilootproject, met het oog op een eventuele latere opschaling van het coöperatief woonmodel naar ander patrimonium in eigendom van stad.

• De gemeentehuissite in Kampenhout. De proeftuin van de gemeente Kampenhout heeft betrekking op de gemeentehuissite, gelegen in Kampenhout-centrum. De ambities voor deze wooncoöperatie liggen op het vlak van betaalbaar wonen, een kwalitatieve verdichting van de dorpskern, het inzetten op sociale en economische functies en ruimte voor ontmoeting met het mogelijk hergebruik van enkele gebouwen, waaronder een oud schoolgebouw.

• De site van het voormalig sociaal huis in Aartrijke. De gemeente Zedelgem tot slot schuift een  project naar voren in de deelgemeente Aartrijke. Kan er een coöperatief woonproject worden opgezet op de site van het voormalig sociaal huis, waarbij ook de herbestemming van de kerk, enkele woningen en het marktplein van Aartrijke worden onderzocht? Tussen de gebouwen moeten  functionele zachte verbindingen  komen, met het marktplein dat een stuk groener zal worden. De gemeente zal hiervoor samenwerken met het intergemeentelijk samenwerkingsverband De Woonwinkel.  De intercommunale WVI en de provincie West-Vlaanderen volgen dit project mee op en voorzien in de nodige ondersteuning.