projecten in vlaanderen

De architectuur van het project is nauw verbonden met de omgeving. Het wordt gekenmerkt door drie langgerekte volumes die op een compacte manier zijn georganiseerd. Elke woning behoudt een relatie met de straat, soms direct, soms vanuit een iets meer afgelegen positie.

Diverse typologieën

Het centrale binnenhof vormt het kloppende hart van de site, een groene oase waar bewoners samenkomen en activiteiten ontplooien. Een prominente wadi in het midden van dit gebied dient niet alleen als regenwaterbuffer, maar draagt ook bij aan de sfeer van de ruimte. Aan de zuidwestelijke zijde strekt zich een gedeelde tuin uit, inclusief een boomgaard, waar losse beplantingsstructuren dienen als privacyfilters voor de individuele units en terrassen.

Het project omvat in totaal 33 wooneenheden van verschillende groottes en typologieën, waaronder studio’s, appartementen met één of twee slaapkamers en enkele gezinswoningen met drie of vier slaapkamers. Daarnaast is er een grote clusterunit met zes kamers en gedeelde leefruimtes en keuken, grenzend aan het centrale binnenhof.

Collectieve voorzieningen zijn verspreid over het hele project. Naast de grote ontmoetingsruimte bij het binnenhof, waar bewoners samen kunnen koken, eten en bijpraten, is er op de verdieping een ruime badkamer die wordt gedeeld door alle bewoners en gasten van de twee aangrenzende logeerkamers.

Ontmoetingspunten

Het behouden en renoveren van de noordelijke kop van het bestaande gebouw aan de Vorststraat, ooit een gemeentehuis voor de deelgemeente, draagt bij aan de integratie van het project in de buurt. Dit gerenoveerde gebouw herbergt onder andere een wasserette, ontspanningsruimte en polyvalente ruimtes, die allemaal dienen als ontmoetingspunten voor zowel bewoners als buurtbewoners. De voormalige schoolgebouwen aan de achterkant van het perceel worden omgevormd tot tuinbergingen, atelierruimtes en een tuinkamer, waardoor de band met de natuurlijke omgeving wordt versterkt.

Kortom, Moos°Herk belichaamt een eigentijds coöperatief woonconcept dat zowel ruimte biedt voor privacy als gemeenschapsleven, en dat zich integreert in de lokale omgeving door middel van doordachte architectuur en collectieve voorzieningen.

Het Honkhuis neemt een prominente plek in binnen het masterplan van de Hertogensite, dat de herontwikkeling van voormalige ziekenhuisterreinen in het centrum van Leuven omvat. Het huis bevindt zich aan de Minderbroederstraat, waar het een bestaande blinde gevel aanvult en de hoek markeert richting het groene openbare binnengebied en de blootgelegde Dijle.

Buurtinteractie

De architectuur van het Honkhuis daagt zichzelf uit om een eigentijds hoekpand te creëren dat harmonieus samensmelt met de omgeving, die wordt gekenmerkt door sterk neogotische architectuur van architect Joris Helleputte (1851-1925). Hoewel het niet letterlijk citeert, creëert het ontwerp met erkers en hoekverdraaiingen een haast klassiek, verticaal gevelritme. De gevel omarmt het woonprogramma, waardoor talloze specifieke plekken en kamers ontstaan.

Op deze strategische locatie zullen de bewoners van het Honkhuis een integraal onderdeel vormen van de woonbuurt, onder andere door hun open buurtwerk en activiteiten. Het uitnodigende toegangsportaal en de grote ramen op de begane grond, die de dagelijkse activiteiten van de bewoners zichtbaar maken, getuigen van de sterke wens om interactie met de buurt te bevorderen.

LIVEZ en Stadsmakerfonds mikken met het inclusief woonproject De Boomgaard op een gemengde bewonersgroep waarin mensen met diverse zorgprofielen (ouderen met zorgbehoefte, kwetsbare jongvolwassenen, mensen met fysieke beperking,…) samenwonen met niet-zorgbehoevenden en buurtbewoners vanuit het geloof dat zij elkaar iets waardevols te bieden hebben. De expertise van zorgpartners wordt ingezet om de wooncontinuïteit van mensen met een ondersteuningsbehoefte te verbeteren en om de samenleving voor te bereiden zodat ze verschillende doelgroepen kunnen insluiten in de maatschappij.

Zorgzame buurt

Naast het woongebouw, komt er ook een huiselijke, laagdrempelige ontmoetingsplek. Die is opengesteld voor buurtactiviteiten maar is ook de plek waar bewoners die geen voltijdse zorgondersteuning hebben terecht kunnen. Een hecht sociaal weefsel is dan ook een fundament en een doel van dit project. In een eerste fase bouwen de initiatiefnemers de plek als katalysator van een zorgzame buurt, in de hoop en veronderstelling dat het sociaal weefsel stap voor stap deze rol overneemt.

Een academische raad omkadert LIVEZ bij de uitwerking van het project en bij de ontwikkeling van de Hospiscore. Die score kwantificeert in hoeverre een buurt een bepaalde ondersteuning of zorg kan absorberen. Buurten met een hoge Hospiscore kunnen diverse en zware gezondheidsproblematieken het hoofd bieden en verzekeren daardoor een hoge wooncontinuïteit in hun buurt.

In de vroegere wasserij, enkele aanpalende woningen én de leegstaande garage/carrossier Ludikhuyze komt nu een woonproject met veel groen. Het totaalproject voorziet in een gevarieerd aanbod van een 80-tal woonunits, en in een publieke doorgang voor voetgangers en fietsers. Het binnengebied wordt een gedeelde stadstuin voor alle bewoners.

Gedeelde binnen- en buitenruimtes

Het project kiest bewust voor een heel uiteenlopend aanbod aan woonvormen. Naast kleine tot middelgrote appartementen, met ook duplex familiewoningen en atelierwoningen om wonen en werken te combineren, wordt een deel van de site uitgewerkt als coöperatief cohousingproject De Wasserij. Zo’n vijfentwintig gezinnen, die er bewust voor kiezen om bepaalde leef- en ontspanningsruimtes te delen, zullen hier een onderdak vinden. Er komt ook een intensief groendak met beplanting, paden en terrassen, bovenop een gemeenschappelijke groene binnenruimte met stadsnatuur.

Het coöperatieve cohousingproject De Wasserij beslaat ongeveer een kwart van de Wastuin-site. Naast 25 grotere en kleinere woonunits zijn gedeelde binnen- en buitenruimtes voorzien, zoals de tuin en een ruim dakterras, een grote feest- en vergaderruimte met keuken, diverse kleinere leefruimtes, een gedeelde speelkamer, werkruimte, atelier en wasplaats, fietsenstallingen, kelders en ruimte voor deelauto’s.

Waardering voor erfgoed

Architect Xavier Avontroodt van Stramien architectuur en ruimte benadrukt dat de transformatie van de in onbruik geraakte industriële site zal gebeuren met veel respect voor het aanwezige erfgoed: “Alles is gestart met een grondige analyse van de erfgoedwaarde van het gebouw. Zo zal het industriële karakter van de wasserij voelbaar blijven door de restauratie van de bakstenen schouw en de herbestemming van enkele magazijnen. Bovendien worden de afbraakmaterialen waar mogelijk hergebruikt. Zo kunnen we het arduin recupereren voor de aanleg van de tuin.” 

Cohousing De Wasserij stelt behalve de 25 wooneenheden ook een commerciële ruimte van 175m² met een mezzanine van 43m² beschikbaar op de site.  De ruimte heeft een gerenoveerde modernistische gevel met veel glas en lichtinval, dubbelhoge plafonds en een authentieke spiltrap die naar een mezzanine leidt, en geeft uit op een pleintje met uitzicht op de gerenoveerde schoorsteen in het binnengebied van ‘De Wastuin’. Wellicht zal de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning (VRP) – die het concept van collectief wonen zeer genegen is – in de commerciële ruimte een coöperatief kantoor betrekken.